W każdej firmie jest przynajmniej jedna osoba zarządzająca zespołem, a w niektórych są ich dziesiątki, a nawet setki.

Jednocześnie niewielu z nich jest lub będzie liderami pokroju Steva Jobsa, Jeffa Bezosa czy Elona Muska. Cokolwiek by o nich nie mówić, jakkolwiek by ich nie oceniać w sensie ludzkim, to jednego nie można im odmówić. Odnieśli ogromny sukces biznesowy.

Co poza talentem i szczęściem może mieć wpływ na jego osiągnięcie? Co może różnić tę trójkę od innych, którzy próbowali, ale im się nie udało?

W tym materiale omówię 6 obszarów, którymi zajmuje się lider i powiem co odróżnia dobrego od złego lidera. 

Możesz obejrzeć go na Youtube klikając w miniaturę (film na napisy), odsłuchać jako podcast lub przeczytać w formie tekstowej poniżej.

Daniel Kahneman, psycholog i laureat Nagrody Nobla z dziedziny ekonomii, podał dwa wzory na odniesienie sukcesu: „sukces = talent + szczęście” i drugi: ”ogromny sukces = trochę więcej talentu + mnóstwo szczęścia”. Zarówno Jobs, Musk, jak i Bezos mają lub mieli talenty, które pomogły im osiągnąć sukces w biznesie, i mieli lub mają ogromne szczęście. Niewątpliwie, każdy z nich włożył też ogromny wysiłek, żeby ten sukces osiągnąć.

Malcolm Gladwell w książce “Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu” potwierdza receptę Kahnemana, ale dodaje jeden istotny element: pracowitość.

Reguła 10 tysięcy godzin, o której pisze Gladwell, mówi, że jednostki wybitne w danej dziedzinie poświęciły znacznie więcej czasu na doskonalenie umiejętności niż ich podobnie utalentowani koledzy.

Reguła opiera się na badaniu Andersa Ericssona przeprowadzonym w Berlińskiej Akademii Muzycznej. Wszyscy muzycy, którzy dostali się do Akademii, byli podobnie utalentowani, a to, co różniło gwiazdy, muzyków dobrych i takich, którzy nie będą pracować w zawodzie, to liczba godzin poświęconych na trening. Do ukończenia 20. roku życia, elita muzyczna spędzała około 10 tys. godzin na rozwoju i szlifowaniu umiejętności.

Na co w takim razie lider powinien przeznaczyć swoje 10 tys. godzin? Na czym powinien się koncentrować?

Co odróżnia lidera złego od dobrego?

Cel, strategia i motywacja

Zacznijmy od czegoś, co wydaje się oczywiste, ale stanowi kluczowy element w odróżnianiu dobrego lidera od złego – to świadomość kierunku, w którym dążymy, drogi, którą chcemy pokonać, i motywacji, która nas tam zaprowadzi.

Wyobraź sobie, że postanowiłeś, postanowiłaś zrzucić kilka zbędnych kg. Możesz to zrobić na różne sposoby, ale do głowy przyszedł Ci pomysł startu w maratonie. Niby nic wielkiego, lewa-prawa-lewa-prawa i tak przez 42 km.

Jednak żeby zrealizować ten cel, potrzebujesz ustalić plan treningowy, ustalić plan żywieniowy, czyli ustalić rodzaj strategii działania, która da Ci szansę na realizację tego pomysłu. Strategia jest cholernie ważna, ponieważ pozwala skoncentrować się na tym, co daje nam szansę na osiągnięcie celu. Jednak wielu ludzi zderzyło się z sytuacją, że po kilku tygodniach treningu, zapał minął, a zrzucenie kg nie było już tak istotne.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że zabrakło ważnego elementu, który kryje się za pytaniem:

Dlaczego chcesz to zrobić? Dlaczego właściwie chcesz pozbyć się tych kilogramów?

Jeśli wiesz, dlaczego coś jest dla Ciebie ważne, to podejmujesz działania z wewnętrzną motywacją. Łatwiej jest wtedy przetrwać różne trudności, które napotykamy na swojej drodze. Zarządzanie biznesem czy zespołem to maraton, a nie sprint.

Nie zawsze wszystko idzie gładko; pojawiają się trudne sytuacje, a wtedy kluczowa staje się właśnie wewnętrzna motywacja, która wynika z odpowiedzi na pytanie: dlaczego ja to robię? Dlaczego poddaję się temu wysiłkowi? Dlaczego to jest dla mnie takie ważne?

I to bardzo często odróżnia ludzi w biznesie. Niektórzy patrzą daleko w przód i podporządkowują swoje działania temu, co tam widzą, a inni robią coś, bo coś robić trzeba.

Zły lider często:

1. Nie wie, dlaczego podejmuje określone działania czy dokąd zmierza. Nie ma to dla niego większego znaczenia. Ważne, żeby się coś działo i dzień jakoś minął.
2. Nie ma jasno określonego planu dotarcia do celu. Jeśli nie wiesz, dokąd chcesz dojść, to nie ma znaczenia, jaką drogę wybierzesz – powiedział Kot do Alicji w Krainie Czarów i miał rację.
3. Więcej czasu spędza na rozważaniach, co powinien zrobić, zamiast po prostu działać. Myślenie i rozważanie jest bezpieczne, a działanie wiąże się z ryzykiem.

Za to dobry lider:

1. Doskonale wie, dokąd zmierza. Posiada jasno określony cel i konsekwentnie podąża wyznaczonym kierunkiem.
2. Posiada konkretny plan, jak zrealizować ten cel.
3. Więcej działa, niż zastanawia się nad tym, co powinien zrobić.

Dlaczego to jest takie ważne?

Jeśli nie wiesz, dokąd zmierzasz, to nikt się do Ciebie nie przyłączy, a jeśli się przyłączy, to na chwilę i zaraz pójdzie swoją drogą. Jeśli jednak wiesz, co chcesz osiągnąć, to wcześniej czy później wokół Ciebie znajdą się ludzie, którzy będą chcieli podążać tą samą drogą.

Dlatego jeśli tego jeszcze nie zrobiłeś/zrobiłaś, to weź kartkę papieru, długopis i odpowiedz sobie przede wszystkim na pytanie:

Dlaczego robisz to, co robisz, i co chcesz dzięki temu osiągnąć?

Posiadanie jasno określonego celu znacząco ułatwia podejmowanie decyzji, czyniąc Cię skuteczniejszym liderem.

Kolejnym obszarem w pracy lidera jest podejmowanie decyzji.

Wyobraź sobie, że już wiesz, dlaczego chcesz przebiec maraton. Może chodzi o budowanie mentalnej i fizycznej wytrzymałości, a może o zwiększenie poczucia własnej wartości. Kiedy odpowiedź jest jasna, podejmowanie decyzji w wielu sytuacjach staje się znacznie prostsze.

Czy mam zjeść tego pączka? Czy na pewno powinienem wypić to piwko?

W takich momentach wystarczy dołożyć pytanie: czy to mnie przybliża do mojego celu, czy może oddala od jego osiągnięcia?

Co cechuje złego lidera?

• Przede wszystkim, taki lider nie ma jasno określonych kryteriów decyzyjnych, co może skutkować podejmowaniem decyzji pod wpływem emocji i nacisków otoczenia.
• Lub odwrotnie, może on uważać, że wszystko wie najlepiej i nie bierze pod uwagę zdania innych.

Zły lider powie: „Mariusz, nic mnie nie obchodzi, że Ela robiła to inaczej. Ja tu jestem kierownikiem, więc zrobimy tak jak mówię!”

Za to dobry lider:

1. Podejmuje decyzje na chłodno. Kalkuluje, rozważa za i przeciw. Ocenia potencjalne korzyści, ale także jest świadomy związanych z nimi ryzyk.
2. Ma wypracowane kryteria decyzyjne, których się trzyma, i które zabezpieczają go przed podejmowaniem decyzji nieracjonalnych.
3. Konsultuje swoje decyzje z innymi, pyta zespół o zdanie, ale jednocześnie nie unika przyjęcia odpowiedzialności za ostateczne, nawet trudne, decyzje.

Dobry lider powie: „Dzięki, że podzieliłeś się swoją opinią. Cieszę się, że zastanowiliśmy się wspólnie jak wpłynie to na resztę zespołu. Uważam, że w takim razie możemy zdecydować się na to rozwiązanie.”

Ray Dalio, w swojej książce „Zasady”, opisuje jak ważne jest oparcie systemu decyzyjnego na jasnych kryteriach i algorytmach. Jako istoty zmienne, impulsywne i emocjonalne, ludzie często zachowują się inaczej niż komputery, które na zimno analizują dane i na podstawie tych samych informacji oraz instrukcji podejmują zawsze takie same decyzje.

Dlatego, opracuj swój własny zestaw kryteriów decyzyjnych, daj sobie na czas na przemyślenie rozwiązania i podejmuj decyzję na chłodno, a nie pod wpływem silnych emocji.

Buduj również kulturę, w której każdy członek zespołu ma prawo zwrócić uwagę, jeśli coś idzie nie w złą stronę. W ten sposób stworzysz zdrowe środowisko dla efektywnego przywództwa.

Struktura, role i odpowiedzialności w organizacji

Zarządzanie decyzjami jest nierozerwalnie połączone z kolejnym obszarem pracy lidera, czyli tworzeniem struktury i podziału odpowiedzialności w organizacji.

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na sukces zespołu jest bezpieczeństwo psychologiczne. A na to, czy czujemy się w zespole bezpiecznie, wpływ mają czynniki takie jak:

• zaufanie do członków zespołu, którzy mnie wspierają w trudnych momentach,
• możliwość otwartego wyrażania swojego zdania i akceptacja dla merytorycznego konfliktu,
• przekonanie, że wszystkim członkom zespołu zależy na osiągnięciu wspólnego celu i dostarczeniu najwyższej jakości pracy.

W organizacjach biznesowych ogromną rolę odgrywa jasna struktura, precyzyjne zasady współpracy, wyraźny podział ról i odpowiedzialności.

Zły lider:

1. Nie dba o ustalenie jasnych zasad współpracy.
2. Nie interesuje go, czy ludzie ze sobą współpracują, czy walczą.
3. Nie zwraca uwagi na transparentność struktury oraz określenie ról i odpowiedzialności.

Dobry lider podchodzi do tego inaczej:

1. Rozumie, że firma to przede wszystkim ludzie i to, jak ze sobą współpracują, bezpośrednio wpływa na wyniki.
2. Jest świadomy, że jasny podział ról i odpowiedzialności skraca procesy decyzyjne i uporządkowuje współpracę.
3. Wspiera merytoryczne konflikty, ponieważ zdaje sobie sprawę, że ludzie są omylni, ich interesy mogą być pozornie lub faktycznie sprzeczne, a błędy zawsze mają swoje koszty – lepiej więc im zapobiegać.

Dobry lider rozumie również coś więcej:

Organizacje rosną i zmieniają się – nowe osoby dołączają, a niektóre odchodzą, ale jasna struktura, role i odpowiedzialności pozostają. Nawet jeśli na początku działalności firmy jedna osoba pełni wiele ról, wdrożenie kogoś nowego w obowiązki staje się łatwiejsze, jeśli mamy jasno określone, za co dana osoba jest odpowiedzialna i jakie ma zadania. To niezwykle ułatwia zarządzanie, szczególnie w sytuacji, gdy nagle trzeba zastąpić kogoś z zespołu.

Zły lider zareaguje: „O nie! Pani Halinka trafiła do szpitala! Co my teraz zrobimy?! Tylko ona ogarniała te stosy papierów!”

Dlatego od samego początku opisuj strukturę swojej firmy, korzystając z jasno zdefiniowanych ról i przypisanych im zadań. Nawet jeśli na początku będzie ich niewiele, z czasem staną się one ważnym elementem ułatwiającym zarówno Tobie, jak i Twoim pracownikom codzienną pracę.

Procesy biznesowe

Równie istotne, jak podejmowanie decyzji i struktura organizacyjna, jest również podejście do procesów biznesowych. Sposób, w jaki lider je rozumie i zarządza nimi, może stanowić kluczową różnicę pomiędzy sukcesem a porażką.

W każdej firmie mamy do czynienia z różnorodnymi procesami biznesowymi. Oczywiście, te procesy są inaczej skonfigurowane dla sklepu spożywczego, inaczej dla agencji marketingowej, czy jeszcze inaczej dla firmy produkującej samochody.

Ale pewne elementy są wspólne dla wszystkich – na przykład proces sprzedaży, proces obsługi klienta czy proces zarządzania zasobami.

Zły lider zaniedbuje te aspekty:

1. Nie postrzega firmy jako skomplikowanego, ale zorganizowanego systemu, lecz raczej jako czarną skrzynkę, która po prostu „powinna działać”. W związku z tym, gdy coś idzie nie tak, reaguje frustracją zamiast analizą.
2. Przydziela role i odpowiedzialności według własnego uznania, często prowadząc do konfliktów wśród pracowników. W rezultacie, zamiast skupiać się na efektywności, zespół zaczyna angażować się w walki o wpływy.

Dobry lider, z kolei, działa inaczej:

1. Postrzega firmę jako zestaw połączonych procesów, które można optymalizować i doskonalić.
2. Systematycznie analizuje wyniki, identyfikuje problemy i szuka rozwiązań.
3. Rozumie, że jasno określone procesy, podobnie jak zasady decyzyjne, pomagają unikać błędów, zwiększając jednocześnie efektywność.
4. Traktuje firmę jak precyzyjnie działający mechanizm, w którym każdy element ma swoje zadanie i znaczenie.

Dobry lider wie, że niezbędne jest regularne sprawdzanie, czy procesy są nadal skuteczne i, jeśli to konieczne, dokonuje odpowiednich korekt. Jest to kluczowe dla unikania niepotrzebnych kosztów, poprawy efektywności, obniżenia rotacji pracowników, a także dla zaspokajania oczekiwań klientów.

Dlatego jeśli nigdy tego nie robiłaś/robiłeś, usiądź z zespołem i zmapuj najważniejsze procesy w swojej firmie.

Niech każdy z członków zespołu ma szansę podzielić się swoimi spostrzeżeniami. Wspólnie możecie zidentyfikować i usunąć wszelkie wąskie gardła oraz przeszkody, które hamują efektywność.

Pamiętaj, że bez zaangażowanych pracowników nawet najlepiej zaprojektowane procesy to tylko teoria na papierze lub w plikach komputerowych. Twój zespół stanowi podstawę Twojej organizacji, a efektywne zarządzanie procesami usprawni jego działanie i zwiększy produktywność.

Ludzie

Z perspektywy pracownika, różnice między dobrym a złym liderem są wyraźnie widoczne, również w podejściu do ludzi.

To, co dramatycznie odróżnia dobrego lidera od złego z perspektywy pracownika, to podejście do ludzi. Istnieją różne style i podejścia do zarządzania zespołem, które przekładają się na atmosferę w miejscu pracy. Jeśli spojrzymy na miejsce, w którym pracujemy, możemy dostrzec, że część z nas chce się w nim pracować, część jest zobojętniała, a część ma wywalone.

Oczywiście nie wszystko zależy od lidera, bo do tanga trzeba dwojga, o czym często wspominam na tym kanale.

Jednocześnie to lider/liderka odpowiada za stworzenie środowiska, w którym ludzie chcą pracować, lub środowiska toksycznego, z którego ludzie uciekają.

Zły lider:

1. Nie dba o jakość komunikacji w zespole,
2. Nie dba o relacje z pracownikami, ani o relacje między nimi,
3. Pozwala na personalne konflikty, a czasem z premedytacją je wywołuje,
4. Nie udziela pracownikom konstruktywnej informacji zwrotnej,
5. Nie słucha zdania członków swojego zespołu.

Dla dobrego lidera/liderki ludzie są po prostu ważni. Taka osoba docenia swój zespół, motywuje go, dba o rozwój każdego z członków, stawia wyzwania, angażuje w interesujące projekty, regularnie udziela feedbacku i adekwatnie wynagradza za wysiłek.

Moim zdaniem, dobry lider jest wymagający, ale jednocześnie ludzki i empatyczny. Taki lider nie tylko stawia wyzwania, ale również okazuje wsparcie i zrozumienie. Dba o to, żeby ludzie byli zespołem, a nie po prostu grupą jednostek.

Czy taki jest Elon Musk? Czy taki był Steve Jobs? Czy taki jest Jeff Bezos? Nie wiem.

Wiem za to na pewno, że nie musisz być taki/taka jak oni, żeby być dobrym liderem. Ważne jest, aby znaleźć własny styl zarządzania, który pozytywnie wpłynie na twoje zespoły i firmę.

Wiedza i umiejętności

Czy po tych kilku minutach tego filmu już wiesz, jak zostać dobrym liderem, liderką? Raczej nie. I to jest ostatnia rzecz w tym materiale, która moim zdaniem odróżnia złego od dobrego lidera.

Dobry lider jest świadomy swojej niewiedzy.

Umberto Eco, włoski pisarz i właściciel domowej biblioteki liczącej ponad 30 tysięcy książek, rzekomo powiedział: „Prawdziwa wiedza jest w książkach, których jeszcze nie przeczytaliśmy.”

Zły lider jest przekonany o swojej nieomylności. Jest przekonany, że wie wszystko i posiada wszystkie rozumy. Jak bardzo się myli, jest w stanie dość szybko udowodnić Chat GPT.

Dobry lider rozumie, że istnieje wiele rzeczy, o których nie wie. Towarzyszy mu jednak przekonanie, że może przyswoić nową wiedzę, kiedy jest to niezbędne.

W XXI wieku jedną z najważniejszych umiejętności, jakie człowiek może posiadać, jest zdolność do nauki, zapominania przestarzałych informacji i ponownego uczenia się nowych.

Adaptacyjność i elastyczność w uczeniu się to kluczowe cechy dla dzisiejszych liderów.

Dlatego gorąco zachęcam Cię do czytania książek, szukania wiedzy i tworzenia własnego systemu zasad i reguł, które pozwolą osiągnąć Twoje biznesowe cele.

Napisz też w komentarzu, czym według Ciebie różni się dobry lider od złego?

A jeśli ten materiał był dla Ciebie ciekawy, to zasubskrybuj nasz kanał, żeby nie ominąć innych inspirujących treści.

Dzięki za przeczytanie!

Cześć!